BU KARAR BANKALARIN DA ELİNDE PATLADI!..

[gizligörev39]

Erdoğan-Başbuğ zirvesinden bedelli askerliğe 'hayır' çıktı. Faizlerin düştüğü, bankaların para satmak için yarıştığı bu dönemde 'bedelli' çıksaydı, 'kredisi' de gelecekti. Askerlik yapmak istemeyenlerin rüyasını süsleyen 'Bedelli askerlik' bir kez daha hayal oldu. En son 1999 yılında çıkan 'bedelli'yi, devletin zirvesi gündeme taşıyınca, 2009 yılını rekor karlarla kapatan bankalar da beklemeye geçmişti... Kamuoyunun bazı kesimleri bedelli askerliği zenginlerin vatani görevinden kaçması olarak görüp, 'Mehmetçik' yerine 'Mehmet Bey' yakıştırması yapsa da 15 ay askerlik yerine bir bedel ödemek isteyen çok da aday var. Üstelik bu adayların çoğu da sanılanın aksine zengin kesimden değil. Belli bir işte çalışan ortadüzey geliri olanlar da bu imkandan faydalanmak istiyor. Bu da bankalar için yeni bir kredi ürünü demek. Çünkü özkaynakları ile bedelli parası çıkışmayanlar bankaların kapısını çalacaktı.

20 BİN TL CİVARINDA BEKLENİYORDU

1999'da çıkan son bedelli askerlik için ücret 40 yaşından küçükler için 15 bin, büyükler için ise 20 bin Alman Markı olarak belirlenmişti. Şu an piyasada yerini euroya bırakan mark, o dönemde 270 bin liradan işlem görüyordu. Yani 15 bin mark, paradan 6 sıfır atılmadan önceki o yıllarda 4 milyar lira civarındaydı. Bu rakam da 2000 yılının ocak, haziran ve eylül döneminde 5 biner marklık eşit 3 taksitte ödenmişti. Eğer Erdoğan-Başbuğ zirvesinden bedelli askerlik için 'onay' çıksaydı, faturanın er başı 20 bin TL dolaylarında seyretmesi bekleniyordu.
Bu da bankalar için yeni krediler demekti.

99'DA AYLIK FAİZ % 7'YDİ ŞİMDİ % 1'İN ALTINA İNDİ

1999 yılında bedelli askerlik kararı alınmasıyla birlikte, bazı bankalar ihtiyaç kredisi kapsamında, bazıları ise doğrudan bedelli askerlik kredisi adıyla finansman sağlama yoluna gitmişlerdi. İşte o zamanki detaylar:

-Kredİlerde aylık ortalama yüzde 7 faiz uygulanırken, bankalar kredi limitleri ile kredi geri ödemesindeki para cinsi konusunda farklı politikalar uygulamışlardı.

-Bedellİyle askere gidenler ilk üç ay boyunca görevde olacağı için bankalar, bu kişilere üç ay geri ödemesiz kredi temin etmişlerdi.

-Vadelerde 12 ayda yoğunlaşılsa da kimi bankalar vade oranı 24 aya kadar çıkarmıştı. Ay başına ödenen tutar böylece azaltılmıştı.

-Kredİ limiti konusunda bazı bankalar sorgusuz askerlik bedeli kadar kredi verirken çoğunluk kredibiliteyi göz önünde bulundurmuş ve başvuran çoğu kişiyi geri çevirmişti.

-Askerlİk koşulları da düşünüldüğünde bankalar geri ödemelerini garanti altına alabilmek için kredi alacak müşterilerine hayat sigortası yaptırma koşulu getirmişti.

AYLIK 1.776 TL'YE BEDELLİ ASKERLİK

Bugün ise taşıt, konut kredilerinde aylık faizler yüzde 1 seviyesinin altına geriledi. Dolayısıyla yeni bir bedelli çıkarsa şu varsayımlarda bulunmak çok da yanlış olmaz;

- Bedellİ askerlik kredisinde de faiz oranları, taşıt ve konutta olduğu gibi yüzde 1 civarında olacak.

-AlInacak ücret 20 bin TL olarak belirlenirse, yüzde 1 faiz oranından 12 ay vadeli kredi 21 bin 323 TL olarak geri ödenecek. Bu rakam da aylık 1.776 liraya karşılık gelecek

- EĞer bedelli askerlik süresi 1 ay olarak belirlenir ve bankalar da 1 ay geri ödemesiz kredi paketlerini devreye sokarsa, 12 aylık geri ödeme planı yapan bir genç, askerlik dönüşü işbaşı yapacak. Çalıştığı 11 ay boyunca da 1.929 TL geri ödeyecek.

SON 'BEDELLİ'DEN NOSTALJİK İLANLAR

1999 yılı sonunda en kapsamlı bedelli askerlik kredi paketlerinden birini Etibank vermişti. O dönem bugünkü gibi tüketici hakları olmadığı için, ilanlarda faiz oranları bile belirtilmiyordu. 15 bin mark karşılığı 4 milyar kredi alan bir asker adayı 12 ay taksiti seçerse aylık 510 milyon TL geri ödeme yapıyordu. 2000 yılı güz aylarında Bilgin Grubu'nun Etibank'ına el kondu, kredi alanlar borcunu faiziyle TMSF çatısı altındaki yönetime ödemeye devam etti.

EKONOMİ CANLANDI KREDİ PAZARI ARTTI

Bedellİ askerlik kredilerinde en çok adı duyulan bankalardan birisi Demirbank'tı. O dönem 'En bedelli asker bizim asker' sloganıyla yola çıkan Demirbank, 12 ay vadeli kredilerde yüzde 6.50 faiz oranı belirlemişti. Mark bazlı kredilerinde ise aylık yüzde 2.05 faiz oranı kullanan banka, 2000 yılının Kasım ayında patlak veren krizle birlikte TMSF'ye devredilmişti. Bundan neredeyse bir yıl sonra ise ünlü İngiliz Bankası HSBC, Demirbank'ı 350 milyon dolara satın almıştı.

EN DÜŞÜK FAİZ DEMİRBAnk ve TOPRAKBANK'TAYDI

Tabloda yer alan bankalardan çoğu bugün faaliyette değil. Bunun temel sebebi de 2000 yılında başlayan ve 2001'de hızını artıran finansal krize dayanamamış olmaları. Demirbank, Kentbank, Toprakbank bu bankalardan bazıları.

Banka Adı Aylık faiz (%) Kredi limiti

Bayındırbank 7.45 3 milyar TL

Denizbank 6.95 20 bin mark karşılığı TL

Sümerbank 7.00 15 bin mark karşılığı TL

Yapı Kredi 6.70 20 bin mark karşılığı TL

Demirbank 6.50 20 bin mark karşılığı TL

Etibank 7.00 20 bin mark karşılığı TL

Toprakbank 6.50 Askerlik bedeli kadar

Kentbank 6.70 Askerlik bedeli kadar

TEB 7.00 15 bin mark karşılığı TL

Garanti Bankası 6.75 Ödeme planına göre